8-9 ตุลาคม 2568 สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย หรือ TEI โดยโครงการพัฒนากลไกความร่วมมือขับเคลื่อนแผนปฏิบัติการร่วมยุทธศาสตร์ฟ้าใส (CLEAR Sky Strategy) และการพัฒนาความร่วมมือเมืองคู่ขนาน ไทย ลาว เมียนมา ขับเคลื่อนการจัดการและลดมลพิษหมอกควันข้ามแดน โดย นางสาววิลาวรรณ น้อยภา หัวหน้าโครงการ และคณะนักวิจัย ร่วมกับคณะเจ้าหน้าที่สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (สวพส.) จัดกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และพัฒนาศักยภาพผู้นำพื้นที่สูงวาวี ศึกษาดูงาน “พะเยาโมเดล” แนวฏิบัติดีลดการเผาและการจัดการเกษตรยั่งยืน ให้กับผู้นำและแกนนำชุมชนพื้นที่สูงวาวี ต.วาวี อ.แม่สรวย จ.เชียงราย จำนวน 20 คน ให้เกิดการแลกเปลี่ยนข้อมูล องค์ความรู้และการนำไปปรับใช้ในด้านการจัดการเศษวัสดุ หมุนวนใช้ประโยชน์และลดการเผาในพื้นที่เกษตรกรรมยั่งยืน

โดยได้รับเกียรติจาก นายภูธนะ ชมภูมิ่ง รองผู้ว่าราชการจังหวัดพะเยา รักษาการผู้ว่าราชการจังหวัดพะเยา ร่วมพบปะ แลกเปลี่ยนให้กำลังใจกับผู้เข้าร่วมดูงานในครั้งนี้ ในกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และพัฒนาศักยภาพผู้นำศึกษาดูงาน “พะเยาโมเดล” คณะได้ศึกษาแลกเปลี่ยนนวัตกรรมที่สำคัญในพื้นที่ต้นแบบด้านการจัดการเกษตรแบบครบวงจร การทำปุ๋ยอินทรีย์จากเศษวัสดุ และการสร้างรายได้เสริมจากการใช้ทรัพยากรในท้องถิ่นอย่างคุ้มค่า ศูนย์เรียนรู้วิสาหกิจชุมชนใบไม้รักษ์โลก ตำบลบ้านต๋อมลดการเผาป่า ศูนย์เรียนรู้วิถีชุมชนใส่ใจสิ่งแวดล้อม การจัดการใบไม้ทำปุ๋ย การแปรรูปวัสดุเหลือใช้ การสร้างเครือข่ายชุมชนรักษ์สิ่งแวดล้อม และการขับเคลื่อนกิจกรรมลดการเผาโดยใช้พลังของคนในพื้นที่เป็นศูนย์กลาง การเพาะเลี้ยงกว่างชนแบบธรรมชาติ บ้านป่าสักร่มเย็น ซึ่งเป็นแนวทางลดการเผาที่เชื่อมโยงเศรษฐกิจกับสิ่งแวดล้อม โดยเปลี่ยนเศษวัสดุที่เคยเผาให้กลายเป็นวัตถุดิบเลี้ยงกว่าง การส่งเสริมอาชีพอื่นที่ช่วยลดการพึ่งพิงป่า เช่น การทำผลิตภัณฑ์จากไม้ไผ่ที่บ้านบัว การท่องเที่ยวที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ป่านันทนาการบ่อสิบสอง ซึ่งมีแนวทางการจัดการเชื้อเพลิงในพื้นที่ป่าโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน และการท่องเที่ยวที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม การศึกษาดูงานในครั้งนี้ คณะผู้นำและแกนนำชุมชนพื้นที่สูงวาวี ได้ให้ความสนใจในการบริหารจัดการเศษวัสดุทางการเกษตร การใช้เทคโนโลยีสนับสนุนการลดการเผา และการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน เพื่อเป็นแนวทางสำหรับนำมาปรับใช้กับหมู่บ้านของตนเองให้มีแนวปฏิบัติดี ลดการเผาที่ยั่งยืนและเป็นรูปธรรมและต่อเนื่องต่อไป